Trądzik
Informacje zostały zweryfikowane i przygotowane we współpracy z biochemikiem dr Sarah Schunter z Monachium.
Pielęgnacja skóry może przynieść ulgę w różnych stanach skórnych i chorobach dermatologicznych oraz wspomagać leczenie. Jednak niektórych przypadkach, zawsze na pierwszym miejscu powinna być konsultacja lekarska. Tylko dermatolodzy mogą postawić medycznie uzasadnioną diagnozę i w razie potrzeby zainicjować odpowiednie leczenie farmakologiczne. Włączone tutaj produkty mogą jedynie wspomagać pielęgnację, ale nigdy nie zastąpią leczenia medycznego.
Spis treści
Krótko i na temat: Trądzik
- Choroba gruczołów łojowych i ich przewodów wyprowadzających
- Często występuje u młodzieży i kobiet powyżej 30. roku życia
- Hormony odgrywają kluczową rolę w powstawaniu trądziku
- Pielęgnacja skóry przy trądziku opiera się na łagodnej rutynie pielęgnacyjnej z substancjami kojącymi skórę i przeciwzapalnymi, ale również na peelingach oraz dermatologicznych zabiegach medycznych.
Dermatologiczna pielęgnacja skóry
Jak dochodzi do trądziku?
Trądzik jest spowodowany przez niezakaźne zmiany w gruczołach łojowych i ich przewodach wyprowadzających. Zazwyczaj wiąże się z nadmierną produkcją łoju oraz zaburzeniami w procesie rogowacenia wokół przewodów wyprowadzających. To prowadzi do zwężenia lub całkowitego zablokowania przewodów, uniemożliwiając normalny przepływ łoju. Efektem tego są zaskórniki, które mogą być otwarte (czarne kropki) lub zamknięte (białe kropki).
W trądziku istotną rolę odgrywają hormony, które regulują wielkość i aktywność gruczołów łojowych. Główne hormony to androgeny i estrogeny, obecne zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, choć w różnych proporcjach. Zwykle u mężczyzn poziom androgenów jest wyższy, a u kobiet niższy.
Kiedy równowaga hormonalna zostaje zaburzona i dochodzi do wzrostu poziomu androgenów lub ich nadmiaru, może to sprzyjać trądzikowi. Androgeny stymulują powiększenie gruczołów łojowych i zwiększoną ich aktywność, podczas gdy estrogeny działają przeciwnie. Zazwyczaj identyfikujemy kilka faz, w których dochodzi do dysproporcji między androgenami a estrogenami:
Trądzik to głównie skomplikowana interakcja różnych warunków fizjologicznych, a nie wyłącznie kwestia braku odpowiedniej higieny skóry. W rzeczywistości, nadmierne używanie środków oczyszczających może być nawet szkodliwa w przypadku trądziku – więcej na ten temat można znaleźć w sekcji dotyczącej "Pielęgnacji skóry przy trądziku".
Czy w przypadku trądziku warto udać się do dermatologa?
Trądzik to przewlekła choroba skóry, która manifestuje się w różnych formach i stopniach nasilenia. Dlatego istotne jest skonsultowanie się z dermatologiem w celu dokładnej diagnozy. Badanie dermatologiczne pozwala nie tylko zidentyfikować rodzaj trądziku, ale także ocenić potrzebę leczenia farmakologicznego.
Trądzik to choroba przewlekła, która nie zawsze ustępuje samoistnie w określonym czasie. Choć mogłoby się wydawać, że wystarczy poczekać, aż minie, leczenie trądziku jest często długotrwałe, a objawy ustępują powoli. Ponadto istnieje ryzyko pozostawienia długotrwałych uszkodzeń skóry, takich jak blizny potrądzikowe. Dlatego warto skonsultować się z dermatologiem, aby uzyskać odpowiednie leczenie i zapobiec ewentualnym powikłaniom.
INFOBOX
Różne rodzaje trądziku
- Trądzik grudkowo-krostkowy i zaskórnikowy: Jest to najczęściej spotykana forma trądziku wśród nastolatków i młodych dorosłych. Charakteryzuje się pojawieniem się zaskórników, zapalnych grudek oraz krost.
- Trądzik zaskórnikowy: W tej formie dominują otwarte (czarne) i zamknięte (białe) zaskórniki. Czasami mogą wystąpić pojedyncze, zapalne miejsca na skórze.
- Trądzik kosmetyczny: Nazywany trądzikiem kosmetycznym, powstaje przez używanie kosmetyków. Najczęściej dotyka młode kobiety, zwłaszcza w okolicach brody i policzków. Charakterystyczne dla tej formy są liczne zaskórniki i kilka głęboko umiejscowionych, zapalnych guzków.
- Trądzik guzowaty, ostra postać trądziku guzowatego i trądzik odwrócony: To bardzo ciężkie i destruktywne odmiany trądziku, które wymagają intensywnej opieki medycznej. Charakteryzują się poważnymi stanami zapalnymi i uszkodzeniem skóry.
- Trądzik niemowlęcy: Występuje u niemowląt i małych dzieci, zależnie od ich poziomu hormonów, ale zwykle zanika samoistnie po kilku miesiącach.
- Trądzik wakacyjny: Nie jest to właściwy trądzik, a raczej stan trądzikopodobny, który może się pojawić w wyniku połączenia ekspozycji na promienie UV i używania oleistych produktów przeciwsłonecznych.
- Trądzik posterydowy: Spowodowany jest przez przyjmowanie steroidów, takich jak kortyzon, i zwykle znika po zakończeniu leczenia steroidami.
Typowy obraz skórny przy trądziku
Zazwyczaj trądzik pojawia się na obszarach skóry, które mają wiele gruczołów łojowych: czoło, nos i broda oraz plecy, klatka piersiowa i ramiona. Charakterystyczny obraz skórny przy trądziku może się różnić i obejmuje następujące objawy:
- Skóra o dużych porach
- Zapalne obszary skóry (egzemy), szczególnie w okolicy mieszka włosowego
- Błyszcząca skóra
- Otwarte i zamknięte zaskórniki
- Tłuste cysty
- Bolesne grudki, krosty i guzki, często zapalne i wypełnione ropą
W zależności od nasilenia trądziku skóra może tylko błyszczeć i wykazywać kilka zaskórników, aż po liczne, silnie zapalne zmiany skórne. Literatura medyczna klasyfikuje nasilenie trądziku na cztery grupy: od łagodnego, poprzez umiarkowany, do ciężkiego i w końcu bardzo ciężkiego.
Pielęgnacja skóry przy trądziku
Ciężkie i bardzo ciężkie formy trądziku zdecydowanie powinny być leczone przez specjalistów. Formy łagodne do umiarkowane mogą jednak — po uprzedniej konsultacji medycznej — skorzystać również z określonych środków pielęgnacyjnych i kosmetycznych. Przyjrzymy się temu dokładniej.
Istnieje przekonanie, że przy trądziku należy usunąć nadmiar tłuszczu, najlepiej za pomocą alkoholu i agresywnego mycia. Choć istotne jest pozbycie się nadmiaru tłuszczu, warto to robić łagodnie, aby zachować naturalną barierę lipidową skóry. Skóra z trądzikiem potrzebuje również nawilżenia oraz łagodzącej, przeciwzapalnej i regulującej produkcję sebum pielęgnacji.
Oczyszczanie skóry przy trądziku
Powinno być dokładne, ale delikatne. Zbyt agresywne środki czyszczące mogą negatywnie wpłynąć na produkcję sebum i nawet ją zwiększyć. Dlatego najlepsze są łagodne żele myjące i syndety bez alkoholu, substancji zapachowych czy drobinek peelingujących. Należy unikać mydeł, ponieważ zakłócają one pH skóry i mogą wydzielać komedogenne kwasy tłuszczowe na powierzchni skóry.
Produkty do oczyszczania skóry
Nawilżanie skóry przy trądziku
Czy skóra podatna na trądzik nie potrzebuje nawilżenia? To fałszywe przekonanie! Nawet jeśli skóra produkuje dużo sebum, może być pozbawiona odpowiedniej wilgoci. Lekkie kremy nawilżające przeznaczone do skóry trądzikowej nie tylko dostarczają niezbędną wilgoć, ale także unikają nadmiernie bogatych i tłustych konsystencji.
Kremy przy trądziku
Peelingi przy trądziku
W przypadku trądziku zalecane są peelingi chemiczne, na przykład z kwasem salicylowym, migdałowym lub mlekowym. Mogą one działać przeciwzapalnie, łagodząco, regulować wydzielanie sebum, a nawet nawilżać. Peelingi z drobinkami lub inne mechaniczne substancje ścierające oraz szczoteczki do twarzy są przy trądziku niewskazane — lepiej ich unikać.
Peelingi przy trądziku
Kosmetyczne zabiegi i zabiegi na twarz przy trądziku
Regularne wizyty na profesjonalnych zabiegach twarzy mogą być przydatne przy trądziku. Podczas takich zabiegów zaskórniki mogą być fachowo usuwane z minimalnym uszkodzeniem skóry. Samodzielne wyciskanie może prowadzić do niepotrzebnego manipulowania skórą (np. poprzez wyciskanie pryszczy i zaskórników), co często prowadzi do silnych podrażnień skóry, dodatkowego zapalenia i trwałych śladów po pryszczach.
Jakie pielęgnacyjne i aktywne składniki są odpowiednie przy trądziku?
Produkty przeznaczone do pielęgnacji skóry nieczystej i skłonnej do trądziku często nadal zawierają dużo alkoholu (INCI: Alcohol lub Alcohol denat.), wysuszające substancje lub silne zapachy. Może to podrażniać skórę i dodatkowo nasilać zapalenia. Zamiast tego, skóra przy trądziku potrzebuje kojących, przeciwzapalnych i regulujących wydzielanie sebum składników aktywnych:
- Allantoina: nawilżająca, zatrzymująca wilgoć, regenerująca
- Kwas hialuronowy : nawilżający, regenerujący
- Kwas mlekowy : aktywnie przeciwko komedonom (komedolityczny), nawilżający, przeciwzapalny
- Niacynamid : regulujący produkcję sebum, łagodzący, wyrównujący
- Pantenol : nawilżający, stabilizujący barierę, łagodzący
- Kwas salicylowy : peelingujący, komedolityczny, regulujący wydzielanie sebum, przeciwzapalny
- Retinol : przeciwzapalny, komedolityczny, regenerujący
- Kwas azelainowy : peelingujący, przeciwzapalny, przeciwbakteryjnyl
Toniki i wody do twarzy przy trądziku
Zabiegi i serum przy trądziku
Co jeszcze może pomóc przy trądziku?
Oprócz opieki dermatologicznej, ewentualnej terapii farmakologicznej i odpowiedniej pielęgnacji skóry, eksperci często zalecają także następujące towarzyszące środki:
Dieta przy trądziku
Zwróć uwagę na zbilansowaną i zdrową dietę bogatą w błonnik. Unikanie słodyczy, tłuszczów zwierzęcych i produktów mlecznych może indywidualnie korzystnie wpłynąć na trądzik.
Sport i trądzik
Aktywność fizyczna również może pozytywnie wpływać na stan skóry. Ważne jest, aby po sporcie szybko umyć pot z ciała. Nie należy również zbyt długo nosić przepoconej odzieży.
Trądzik a psychika
Wiele osób dotkniętych trądzikiem czuje się niekomfortowo w swojej skórze, ogranicza kontakty społeczne i doświadcza dużego cierpienia. Dlatego ważne jest, aby zadbać również o psychikę. Niektórzy praktykują mindfulness lub medytację, prowadzą dziennik lub uprawiają jogę. W przypadku poważnych problemów psychicznych pomoc powinien udzielić lekarz. Ponieważ stres również może wywoływać trądzik, te działania mogą przyczynić się do poprawy lub w łagodnych przypadkach zapobiegać pojawieniu się nowych wyprysków.
FAQ o trądziku
Jaka jest różnica między trądzikiem pospolitym a grzybiczym?
Jakie domowe sposoby pomagają na trądzik?
Jak powstają blizny potrądzikowe i co można zrobić, by im zapobiec?
O autorze
Dr. Sarah Schunter:
„Każdy, kto rozumie, jak działają składniki kosmetyków, robi pierwszy krok w kierunku skutecznej pielęgnacji skóry” - mówi dr hab. Sarah Schunter. Jako lekarz biochemii lubi analizować często tajemnicze listy składników produktów do pielęgnacji skóry: co się w nich znajduje i jak one działają. Jest przekonana, że dzięki tej wiedzy można określić odpowiednią pielęgnację dla każdego rodzaju skóry i każdego stanu skóry."
Inne tematy dotyczące pielęgnacji skóry:
Referencje
- Del Rosso JQ, The role of skin care as an integral component in the management of acne vulgaris: part 1: the importance of cleanser and moisturizer ingredients, design, and product selection. J Clin Aesthet Dermatol. 2013 Dec;6(12):19-27.
- Del Rosso JQ et al., The Role of Skin Care as an Integral Component in the Management of Acne Vulgaris: Part 2: Tolerability and Performance of a Designated Skin Care Regimen Using a Foam Wash and Moisturizer SPF 30 in Patients with Acne Vulgaris Undergoing Active Treatment. J Clin Aesthet Dermatol. 2013 Dec; 6(12): 28–36.
- Latter G et al., Targeted Topical Delivery of Retinoids in the Management of Acne Vulgaris: Current Formulations and Novel Delivery Systems. Pharmaceutics. 2019 Oct; 11(10): 490.
- Baldwin H and Tan J, Effects of Diet on Acne and Its Response to Treatment. Am J Clin Dermatol. 2021; 22(1): 55–65.
- Lui H et al., Topical azelaic acid, salicylic acid, nicotinamide, sulphur, zinc and fruit acid (alpha‐hydroxy acid) for acne. Cochrane Database Syst Rev. 2020 May; 2020(5): CD011368.
- Abdel Hay R et al., Interventions for acne scars. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Apr; 2016(4): CD011946.
- Connolly D et al., Acne Scarring—Pathogenesis, Evaluation, and Treatment Options. J Clin Aesthet Dermatol. 2017 Sep; 10(9): 12–23.
Trądzik
(1)Cena
Rodzaj produktu
Marka
Dla kogo
Kolor
Polecane
Sortuj według:
